جلسه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی دیروز و امروز در وین در جریان بود

ایران در نشست جاری شورای حکام از سوی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی هسته ای سازمان ملل با این انتقاد مواجه شده که به ویژه بر سر سایت نظامی پارچین با آژانس همکاری نکرده است.

ولی بیانیه ای که تیم مذاکره کننده ایرانی ارائه داده حاوی این گشایش است که ایران آماده است که امکان دسترسی به سایت نظامی پارچین را "یکبار دیگر" برای آژانس فراهم کند. این دسترسی البته منوط به آن خواهد بود که آژانس مسائل مورد نظرش را "یکجا جمع کند" تا بتواند با همین یکبار دسترسی به جواب سوالهایش برسد.

یک منبع نزدیک به مذاکرات به ما گفت که بیانیه ایران حاوی هیچ نکته تازه ای نیست چرا که درباره تاریخچه مذاکرات اخیر تیم های اعزامی آژانس به ایران بوده و دال بر داده شدن اجازه دسترسی به پارچین نیست.

وی افزود که اگر آژانس با این موضع ایران موافقت می کرد، احتمالا تابحال بر سر این موضوع توافقی بدست می آمد.

با این وجود، اکثر خبرگزاری ها، بیانیه تیم مذاکره کننده ایران در نشست جاری آژانس را به معنای پیشنهاد "دسترسی مشروط" به سایت نظامی پارچین تعبیر کرده اند.

آژانس در سال ۲۰۰۵ دو بار از بخش هایی از سایت نظامی پارچین بازدید کرد و در گزارش رسمی خود اعلام کرد که بازدیدهای آژانس از بخش های بازرسی شده سایت پارچین نشان دهنده "هیچ فعالیت غیرمعمولی" نبوده و نمونه برداری های محیطی هم هیچ نشانه ای از وجود مواد هسته ای در بخش های بازدید شده بدست نداده است.

ایران این گزارش آژانس را به معنای مختومه بودن مساله پارچین دانسته و حاضر نشده است به درخواست های اخیر آژانس برای دسترسی دوباره به این مکان نظامی پاسخ مثبت بدهد.

کشورهای عضو ان پی تی بموجب قوانین این معاهده موظف به دادن اجازه بازرسی از سایت های نظامی و غیرهسته ای خود نیستند. ایران هم تاکید می کند که سایت پارچین یک مکان نظامی است و نمی تواند در معرض بازرسی های "مکرر" قرار گیرد.

از سوی دیگر، اعلام از سرگیری مذاکرات میان ایران و کشورهای موسوم به ۱+۵ که توسط کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صورت گرفت، با موضع گیری علی اصغر سلطانیه سفیر جمهوری اسلامی ایران در آژانس همراه شد که گفت تاریخ انجام دور تازه مذاکرات به زودی اعلام خواهد شد.

با در نظر داشتن نامه نگاری های سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران و موضع امروز خانم اشتون مبنی بر انجام مذاکرات جدید، به نظر می رسد که دو طرف به این نتیجه رسیده اند که برای خروج از بن بست موجود اقدامی انجام دهند.

سعید جلیلی بر اساس گزارش ها، قصد دارد که با مجموعه جدیدی از "ابتکار عمل ها" به احیای روند مذاکرات مبادرت کند.

در چنین شرایطی و با اعلام موضع خانم اشتون اکنون این فضا ایجاد شده است که احتمالا در نشست جاری شورای حکام در وین قطعنامه ای شدید اللحن علیه ایران صادر نمی شود و همه چیز به این بستگی خواهد داشت که مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ به چه سمت و سویی حرکت می کند به چه نتایجی می رسد.

چنین احساس می شود که ایران با توجه به همه عواملی که با آنها مواجه است، بدنبال ایجاد فضایی برای نشان دادن همکاری بیشتر است.

این امر البته از سوی طرفهای بین المللی مورد استقبال قرار می گیرد ولی در نهایت همه راهها به این نقطه ختم می شود که آژانس و گروه ۱+۵ بتوانند در این باره اطمینان حاصل کنند که ایران در رفتار برنامه هسته ای خود در همان چارچوبی حرکت می کند که همواره می گوید: اینکه برنامه هسته ای ایران تنها بدنبال اهداف صلح آمیز و تولید انرژی است.